Η γνώμη μας - Εκλογές 2000

Πολιτική επικοινωνία... χωρίς οδηγίες χρήσεως

του Βασιλείου Δ. Παπούλια, συμβούλου Επικοινωνιακής Πολιτικής

Αντιμετωπίζουμε γενικώς μια δυσλειτουργία του πολιτικού μας συστήματος που δεν δείχνει να έχει ωριμάσει στο εσωτερικό του η εφαρμογή της έννοιας "επικοινωνία".

Η ενδυνάμωση της σχέσης πολιτικών και κοινής γνώμης παραμένει μετέωρη μετά από την πληθώρα των επικοινωνιακών δράσεων των υποψήφιων βουλευτών τον τελευταίο μήνα, παρότι αυτονόητα και αποδεδειγμένα στηρίζεται μόνο εκεί. Οι υποψήφιοι ειδικά της εκλογικής περιφέρειας της Πρωτεύουσας έχουν επιδοθεί σε μια αδυσώπητη χρησιμοποίηση και ισοπέδωση των τεχνασμάτων επικοινωνιακού χαρακτήρα χωρίς σχέδιο και λογική. Είναι άξιο απορίας, πόσοι από τους υποψήφιους στηρίζουν την εκλογική τους εκστρατεία σε συγκεκριμένο πλάνο στρατηγικής επικοινωνιακής πολιτικής, με αρχή, κορύφωση και τέλος. Πόσοι από αυτούς έχουν επαγγελματική υποστήριξη σε επίπεδο στρατηγικής πολιτικής επικοινωνίας, για την προστασία και προώθηση της "δημόσιας εικόνας" τους;

Η άθροιση και η σύνθεση των επικοινωνιακών δράσεων ενός πολιτικού έχει ως άμεσο σκοπό την παρουσίαση και προώθηση κάποιων μηνυμάτων προς την κοινή γνώμη. Στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν διαφαίνεται σε κανέναν από τους υποψηφίους βουλευτές το ξεκάθαρο μήνυμα, "είμαι διαφορετικός από όλους τους άλλους", "εκπέμπω σοβαρότητα", "αξίζω", γι' αυτό ψηφίστε με.

Η κοινή γνώμη παρακολουθεί μια ζούγκλα επικοινωνιακών δραστηριοτήτων εδώ και αρκετό καιρό. Τα ΜΜΕ στηρίζουν και ακολουθούν τις συγκεκριμένες δραστηριότητες, με αποτέλεσμα η κοινή γνώμη να αντιμετωπίζει σε αυτές τις εκλογές πρωτόγνωρα φαινόμενα. Οι περισσότεροι υποψήφιοι εφαρμόζουν αμερικανικού χαρακτήρα επικοινωνιακά τεχνάσματα μπολιασμένα με Ελληνικά χαρακτηριστικά, ώστε να γίνονται αποδεκτά από το ευρύ κοινό. Κανείς από τους υποψηφίους δεν δοκίμασε να αντικρίσει τον κόσμο μετά από την έναρξη της προεκλογικής περιόδου, σε ανοιχτή συζήτηση, συνδυάζοντας έτσι το παραδοσιακό μοντέλο πολιτικών με την νέα εποχή της πολιτικής επικοινωνίας.

Δυστυχώς, η Ελληνική πολιτική σκηνή αυτή την εποχή αποτελείται από επικοινωνιακά δρώμενα πολύ συνηθισμένου τύπου και χαρακτήρα. Κανένα από αυτά δεν μπόρεσε να ξεχωρίσει ώστε να ταρακουνήσει τους ειδικούς, αλλά και την κοινή γνώμη. Περνάμε, δυστυχώς ή ευτυχώς, μια μεταβατική περίοδο στη συμπεριφορά των πολιτικών, η οποία σταδιακά εναρμονίζεται στους κανόνες και στην εποχή της προβολής και του πολιτικού μάρκετινγκ. Παρατηρούμε όμως μια εμφανή έλλειψη "επικοινωνιακής παιδείας" σε όλα τα αναπόσπαστα μέλη του πολιτικού περιβάλλοντος αυτής της χώρας. (ψηφοφόροι, πολιτικοί, ΜΜΕ, κόμματα, εταιρείες έρευνας και δημοσκοπήσεων, ειδικοί επικοινωνίας).

Όσο αυτή η έλλειψη γνώσης δεν αποκαθίσταται, θα μετατρέπεται σε μια μόνιμη δυσπιστία των πολιτικών και των κομμάτων προς τη χρησιμότητα των ειδικών της επικοινωνίας. Επίσης ως αποτέλεσμα θα παρατηρούμε μια μόνιμη απορία της κοινής γνώμης από τα επικοινωνιακά δρώμενα των πολιτικών και θα αντιμετωπίζουμε γενικώς μια δυσλειτουργία του πολιτικού μας συστήματος που δεν δείχνει να έχει ωριμάσει στο εσωτερικό του η εφαρμογή της έννοιας "επικοινωνία". Αυτή η δεδομένη, χρόνια πια, έλλειψη μεταφράζεται στις μέρες μας ως ένα χάσμα επικοινωνίας μεταξύ υποψήφιων πολιτικών και ψηφοφόρων. Οι εκλογές της 9ης Απριλίου δείχνουν να κλείνουν ένα κεφάλαιο στις παραδοσιακές σχέσεις υποψηφίων και ψηφοφόρων, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι το χάσμα θα γεφυρωθεί με την έλευση της νέας εποχής. Βέβαια η βάση αυτής τηςνέας σχέσης, που θα δημιουργηθεί στην νέα εποχή, είναι μόνο στο χέρι των υποψηφίων και των κομμάτων τους να γνωρίζουν αν θα έχει θετικό ή αρνητικό αποτέλεσμα.

Άλλωστε κάποτε θα πρέπει να καταλάβουμε όλοι μας ότι όσο πιο γρήγορα εναρμονιστούμε στα δεδομένα της νέας εποχής, τόσο πιο σύντομα θα αναβαθμιστεί το επίπεδο των εκδηλώσεων και των επικοινωνιακών τεχνασμάτων και δράσεων των πολιτικών σε κάθε εκλογική περίοδο. Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι μόνο μέσω ώριμης επικοινωνίας εξασφαλίζεται το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης, προσφέροντάς της ποιοτική, πραγματική επικοινωνία με τον πολιτικό, αλλά και καλύπτοντας την ανάγκη για πραγματικό ενδιαφέρον στα προβλήματα και στις ανάγκες τις οποίες πάντα θα έχει.