Εκλογές @2000: Η επικράτηση της αισθητικής των media και του ναρκισσισμού
του ΓΙΩΡΓΟΥ ΒΡΑΧΝΗ, ανταποκριτή ξένου τύπου, 22/3/00
|
Οι ρυθμίσεις για την προεκλογική εκστρατεία των κομμάτων εξυπηρετούν ουσιαστικά την ανάγκη προσαρμογής τους στην οικολογία των media.
|
Ζούμε στην εποχή της επικράτησης των media, από την άποψη της διαμόρφωσης συνειδήσεων. Τα μέσα ενημέρωσης αποτελούν βηματοδότη του ρυθμού εξέλιξης της
κοινωνίας με την ανάδειξη της δύναμης της πληροφορίας σε σχέση με τον χρόνο και όχι με τον τόπο, αφού οτιδήποτε σχετίζεται με την πληροφορία δεν γνωρίζει δέκτες,
αλλά μόνο πομπούς. Αυτό που φαίνεται να έχει σημασία είναι η υπογράμμιση της ισχύος της μετάδοσης της πληροφορίας και όχι της εξειδίκευσης. Στον ρυθμό αυτό
κινούνται και τα υποκείμενα προς παρουσίαση που ικανοποιούνται από την εξασφάλιση χρόνου, συνήθως, ανεξαρτήτως αντικειμένου. Καταργείται το τοπικό και το
συγκεκριμένο μπροστά στη γενίκευση και στον χρόνο. Αντικαθίστανται τα ονόματα και οι λέξεις από αριθμούς. Η εξήγηση απλή: είμαστε στη μετά-αναλογική εποχή, την
οποία προκλητικά αποκαλούμε "ψηφιακή" ή απλουστευτικά "παγκοσμιοποίηση".
Υπό αυτό το πρίσμα μπορούμε να δούμε τον τρόπο με τον οποίο προβάλλονται και προβάλλουν τα πολιτικά κόμματα, εικόνες έναντι θέσεων, για την εκλογική αναμέτρηση
της 9ης Απριλίου. Είναι σαφής η σύγκρουση παλαιού και νέου (όχι καινούργιου), μοντέρνου και μετα-μοντέρνου, στο τυπικό, αλλά και στο ουσιαστικό μέρος του
προεκλογικού αγώνα. Δέκτης είναι ένα κοινό τόσο ετερόκλητο, όσο και ανέτοιμο να κατανοήσει τα νέα δεδομένα, αλλά και απαθές να αντιδράσει, εντείνοντας την
εσωστρέφεια και τον ναρκισσισμό των πομπών. Το πλαίσιο στο οποίο διεξάγονται οι εκλογές του 2000 αλλάζει, τα κόμματα προσαρμόζονται στα δεδομένα και, εκτός από
πολιτικές θέσεις, διαθέτουν και εικόνα, μέσω της οποίας διεκδικούν και χρόνο, ψηφιακό πλέον.
Οι ρυθμίσεις για την προεκλογική εκστρατεία των κομμάτων εξυπηρετούν ουσιαστικά την ανάγκη προσαρμογής τους στην οικολογία των media. Η απαγόρευση των αφισών
υποψηφίων και η εστίαση στον έλεγχο του τηλε-χρόνου υπογραμμίζει μάλλον την εξουσία των ίδιων των media, παρά των πολιτικών κομμάτων. Είναι η δημόσια αποδοχή
της ισχύος τους με την εξασφάλιση, πέραν της ουσίας, και των τύπων.
Τα εκλογικά κέντρα, οι δημόσιες συγκεντρώσεις και οι στρατιές αφισοκολλητών, αντικαθίστανται από τα τηλεοπτικά spots, τις δημόσιες σχέσεις, το marketing και το
junk mail. Μια τελευταία προσπάθεια του παλαιού να αντιδράσει ήταν και η υπόθεση της πλατείας Συντάγματος που έδειξε πόσο δύσκολη είναι η απαλλαγή μας από τα
επικοινωνιακά πρότυπα του χθες.
Μια άλλη διάσταση των ημερών μας είναι η είσοδος της πολιτικής στο Ιnternet που μπορεί να φαίνεται και να ακούγεται εντυπωσιακή, αλλά είναι μάλλον καιροσκοπική
και επιφανειακή με τα επικοινωνιακά επιτελεία των κομμάτων να αγνοούν, κατά κανόνα, τον ρόλο της τεχνολογίας στην ίδια τη Δημοκρατία. Η επανάσταση που έρχεται
και αλλάζει τάχιστα την πορεία της κοινωνίας μας λαμβάνει κατά την προεκλογική περίοδο διάσταση lifestyle και διαδοχής "δανεισμένων" λογότυπων. Στην ουσία,
είναι δυσδιάκριτη η ύπαρξη φιλοσοφίας για το κεντρικό πρόβλημα που φέρνει μαζί της η εποχή του Internet: η νέα κοινωνική διαίρεση με βάση την τεχνολογία
(digital divide).
Στα επόμενα χρόνια το Ιnternet θα αποτελέσει το κυρίαρχο μέσο αμφίδρομης επικοινωνίας (όχι ενημέρωσης, όπως τα ΜΜΕ), αφού παρέχει τη δυνατότητα πρόσβασης και
παρέμβασης οποιουδήποτε, οποτεδήποτε, οπουδήποτε. Όλα αυτά υπό την προϋπόθεση ότι ο πολίτης έχει πρόσβαση στα τεχνολογικά μέσα. Πρέπει άμεσα να υπάρξει μέριμνα
που θα καθιστά και τους ασθενέστερους, οικονομικά ικανούς να διαθέτουν Η/Υ και σύνδεση στο Ιnternet για να μην δούμε τις νέες κοινωνικές διαιρέσεις να ξεκινούν
από το... @.
Η τεχνολογία πρέπει να μπει και στο πολιτικό μας λεξικό, αφού περικλείει τη δυνατότητα να διασφαλίσει ότι οι πολίτες γίνονται όχι μόνο καλοί μαθητές, αλλά και
καλοί δάσκαλοι.
|
